Lão hóa... tâm lý

[cuội]

Lão hóa... tâm lý



PNCN - Nếu như lão hóa về hình thức thể hiện bằng những nếp nhăn, sự xuống cấp vóc dáng v.v., thì lão hóa tâm lý lại thể hiện bằng sự đố kỵ, buồn bực, lo âu, căng thẳng...
Già trước tuổi

Nếu phát hiện ra người quen biết có một vài mặt nào đó hơn mình như thăng cấp nhanh hơn, thu nhập cao hơn… mà thấy kém vui, sốt ruột, lo lắng; càng nghĩ càng bực bội, khó chịu, thấy mình bị xúc phạm… và luôn có ý muốn nói xấu, dèm pha…, trạng thái tâm lý phức tạp này được gọi là tính ganh ghét, đố kỵ. Trong sâu thẳm của mỗi người, ai cũng mong những điều tốt đẹp đến với mình và không muốn thua kém người khác. Và, đây là “bầu sữa” nuôi dưỡng lòng đố kỵ.

PGS-TS Nguyễn Hoài Nam – Đại học Y Dược TP.HCM cho biết: “Khó chịu, ganh ghét với người khác sẽ khiến bản thân mang bệnh. Khó chịu càng nhiều, bệnh càng nặng. Bởi, trạng thái tâm lý bực bội, lo lắng sẽ khiến cơ thể tiết ra nhiều chất như cathecolamin, các steroid... Đây là những chất có hại cho tim. Chúng làm tăng nhịp tim, tăng huyết áp và nếu không được phát hiện theo dõi điều trị sớm sẽ có nguy cơ cao bị các tai biến nguy hiểm như tai biến, đột quỵ...

Ảnh: Gettyimages.com

Theo BS Nguyễn Thị Kim Hưng - Hội Dinh dưỡng Thực phẩm TP.HCM, người có tâm lý già trước tuổi còn là những người bị quá khứ điều khiển. Khi đeo “cặp kính quá khứ” nhìn đời thì sẽ không có khả năng nhận biết và đáp ứng sai lệch với hiện tại. Cụ thể như việc xem xét sự việc hiện tại theo kinh nghiệm của ngày xưa rồi lo sợ thất bại, hoặc gặp một ai đó đã từng khiến mình giận dữ thì cơn giận lại bùng phát. Trong tình huống này, cơ thể cũng tham gia rất nhiệt tình bằng cách tăng tiết dịch dạ dày, tim đập mạnh... gây ra các bệnh đau dạ dày, rối loạn tiêu hóa... Và rõ ràng nhất là gây “héo” tế bào não nên đưa ra những suy nghĩ không sáng suốt, thiển cận. Càng để quá khứ điều khiển càng dễ bị mất ngủ. Tại Khoa Mất ngủ - Trung tâm Chẩn đoán y khoa TP.HCM (MEDIC), không ít bệnh nhân bị đau đầu, mất ngủ chỉ vì bán hớ một miếng đất, thua tiền chứng khoán... từ cả năm trước đó!

Trẻ hóa... tâm lý

Làm người, ai cũng có những hoài bão, tuy nhiên, có người đạt được dễ dàng, có người cả đời trầy trật mà không vẫn hoàn không. Vì thế cũng không nên lấy đó làm buồn mà đau đáu đố kỵ. Chuyện xưa có Gia Cát Lượng và Chu Du, chỉ vì đố kỵ Gia Cát Lượng có tài trí hơn mình, Chu Du đã thổ huyết mà chết. Trước khi chết còn ai oán than: “Trời sinh Du sao còn sinh Lượng!”. Bệnh tật luôn ưu ái viếng thăm người có tính đố kỵ. PGS-TS Nguyễn Hoài Nam khuyên: “Thay vì đắm chìm trong suy nghĩ tiêu cực, căm ghét, tức giận vì người ta hơn mình thì hãy xem lại bản thân để sửa sai và có cách sống tích cực hơn. Hãy khiến nó trở thành động lực để trui rèn bản thân. Ganh đua lành mạnh là động lực để phát triển”.

Trong cơ thể có nhiều hệ thống chúng ta không thể điều khiển được. Ví dụ, ta không thể bảo: “Tim ơi, ngừng đập đi hoặc đi ngủ đi, não ơi!”. Não, tim, phổi... hoạt động ngoài sự sai khiến của chúng ta. Đặc biệt là não, đôi khi chúng ta bảo nó quên nó sẽ nhớ dai vô cùng và nếu chúng ta bảo nó phải nhớ thì nó lại vội vàng quên. BS Đặng Văn Mon – Khoa Giấc ngủ, Trung tâm Chẩn đoán y khoa TP.HCM cho biết: “Điều trị cho người mất ngủ không chỉ thuốc mà bao gồm tư vấn tâm lý và hướng dẫn tập luyện thể dục thể thao và thư giãn. Tuy nhiên, thể dục ở đây là vận động nhẹ nhàng, nếu đi bộ chỉ 10 – 20 phút, còn bơi lội, đạp xe chỉ năm phút. Nhiều người tập cho cơ thể mệt lả để ngủ nhưng cũng không ngủ được”.

Do đó, cách tốt nhất tránh hậu quả của lão hóa tâm lý là để quá khứ ngủ yên. BS Nguyễn Thị Kim Hưng hướng dẫn: “Muốn tránh già tâm lý, cần thực hiện ba bước: nhận biết, quyết tâm và tách ra khỏi nội tâm để nhìn nhận sự việc một cách khách quan”. Tách rời cảm xúc, sẽ trở thành người quan sát được nội tâm, làm chủ được suy nghĩ. Phân định rõ ràng cái gì từ trong ra (sự yêu ghét, giận hờn...), cái gì từ ngoài vào (trượt giá, mất mùa...) để có cách ứng xử. Tình hình càng “động” thì phải càng “tĩnh” mới giải quyết được. Người mà ta căm ghét không làm nên cơn thịnh nộ, họ chỉ là người khơi ngòi, còn “bom đạn” thì ở ngay trong chúng ta. Nói cách khác phải dùng suy nghĩ tích cực để điều trị căn bệnh tâm lý.

Tâm lý lão hóa sẽ là bước khởi đầu gây bệnh tật và làm cho đương sự trông già trước tuổi.

Phương Nam